ޝަހާގެ ކާރު މަޑު ދުވެޔެއްގައި ދުއްވާފައި ގޮސް އޭނާގެ ގޭކައިރިއަށް މަޑުކޮށްލިއެވެ. ކާރުން ފޭބުމާއި އެކު، ގެއާއި ދިމާއަށް ހިގައިގަތެވެ. އެވަޤުތު އިޚްތިޔާރަކާއި ނުލާ ޖެހިގެން ހުރި ގެއާއި ދިމާއަށް ބަލައިލެވުނެވެ. އެއީ ޝަހާގެ ކުޑައިރުގެ ހަނދާންތައް އެގެއަކާއި ގުޅިފައިވާ ގެއެވެ. ޝަހާ ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އެއީ ފާތުންގެ ގެއެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު އެގޭގައި ދިރިއުޅެނީ އެހެން ބައެކެވެ. ފާތުން ގެންގުޅެ ބޮޑުކުރި ބައްޕަ، އަބްދުއްރަޝީދުގެ ޢާއިލާގެ މެންބަރުންނެވެ. ފާތުން ކިޔާގޮތުން ނަމަ އޭނާގެ ކުޑަބެގެ ޢާއިލާއެވެ. އެއީ ފާތުން ބައްޕަގެ އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ކޮއްކޮއެވެ. ފާތުން މާލެ ދޫކޮށް ރަށަށް ދިޔަތާ މާގިނަ ދުވަހެއް ނުވެ އެމީހުން އެގެއަށް ބަދަލު ވެއްޖެއެވެ. ކުޑަ އިރުކޮޅެއް ވަންދެން އެގެއާއި ދިމާއަށް ބަލަހައްޓައިގެން ހުރުމަށްފަހު، ފުން ނޭވާއެއް ލިއެވެ. އަދި މަޑުމަޑުން ހިނގާލާފައި ގޮސް ގެއަށް ވަނީއެވެ.

ގެއަށް ވަދެގެން ދިޔައިރު ޝަހާގެ އިންތިޒާރުގައި އޭނާގެ މަންމަ އިނެވެ. ޝަހާ ފެނުމާއިއެކު، ލަސްވި ސަބަބު އޮޅުން ފިލުވުމަށް ބޭނުންވެގެން ސުވާލު ކޮށްލިއެވެ. މަންމަ ކުރި ސުވާލުގެ ޖަވާބުގައި ޝަހާ މަންމަ ކައިރީގައި އިށީންދެލާފައި ވަރަށް ބާރަށް މަންމަ ގައިގާ ބައްދާލިއެވެ. އަދި ގިސްލާ ރޮއެގަނެވުނެވެ. ޝަހާގެ ހިތުތެރޭގައި، މިއޮއް ހުރިހާ އިރު ހިފަހައްޓައިގެން ހުރި އުދާސްތަކާއި ކަންބޮޑުވުންތައް ހަމަޖެހިގެން ބޭރުކޮށްލެވުނީ އަދި ކިރިޔާއެވެ. ޝަހާގެ މަންމަ ކަންބޮޑުވެފައި އިނދެ ސުވާލު ކޮށްލިއެވެ. ”ދަރިފުޅާ، ކިހިނެއްވީ؟“ މިހެން ބުނުމާއިއެކު، ޝަހާގެ ބުރަކަށީގައި ފިރުމާލިއެވެ. ”ވަރަށް ބޮޑު ކަމެއް ދިމާވެގެން ނޫނީ ދަރިފުޅު ތިހާ ބޮޑަކަށް ނުރޯނެކަން މަންމައަށް އެނގޭ.“ ”މަންމާ، ފާތުން،“ ޝަހާ މިހެން ބުނިއިރުވެސް ގިސްލެވެއެވެ. ”ފާތުމަތޭ؟ ކޮބާ ފާތުމަތު؟“ ޝަހާގެ ދުލުން ފާތުންގެ ނަން މަންމައަށް އެ އަޑުއިވުނީ އެތައް އަހަރު ތަކަކަށް ފަހުގައެވެ. ވޭތުވެ ދިޔަ ސަތާރަ އަހަރުގެ ތެރޭގައި ޝަހާގެ މިޒާޖަށްވެސް ވަނީ އެތައް ބަދަލުތަކެއް އައިސްފައެވެ. މިހާރަކު އޭނާގެ މާގިނަ ރައްޓެހިންނެއްވެސް ނުތިބެއެވެ. ޢާންމުކޮށް މާގިނައިން މީހުންނާއި ވާހަކަ ދައްކައެއްވެސް ނޫޅެއެވެ. ހޮސްޕިޓަލްގައި ހޭދަކުރާ ވަޤުތުގެ އިތުރުން ގެއިން ބޭރުގައި ހޭދަކުރަނީ ޝަހާ ޕާރޓް ޓައިމްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރާ ކްލިނިކްގައި އެކަންޏެވެ. ކުރިއެކޭ އެއްގޮތަށް ޕާރޓީތަކަށް ގޮސް ރައްޓެހިންނާއިއެކު، ވަޤުތު ހޭދަކުރުމަކީ ޝަހާ ކުރާހިތްވާ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. ވީމާ، ބާކީ ހުރިހާ ވަޤުތެއް ޝަހާ ހޭދަކުރަނީ އޭނާގެ މަންމަގެ ގާތުގައި ގޭގައެވެ. މަންމަ އެކަނި ވާނެތީވެސް މެއެވެ.

ޝަހާގެ މި އިންޤިލާބީ ބަދަލާއިއެކު، ދިމާވާ ކުދިކުދި ކަންކަމާއިމެދު، ވިސްނާ ފިކުރުކޮށް ރޮއެ ހެދުމަކީވެސް އޭނާގެ މިޒާޖުގައި މިހާރު ހުންނަ ސިފައެއް ނޫނެވެ. ވީމާ، މިއަދު ޝަހާ ރުއިމަކީ، ޝަހާގެ މަންމައަށް ކެތްކުރަން އެހާ ފަސޭހަ ކަމަކަށް ނުވިއެވެ. ކަން މިހެން ހުރުމާއިއެކު، ޝަހާ މަންމަގެ ކަންބޮޑުވުން އިތުރުވާން ފެށިއެވެ. އެހެންކަމުން ޝަހާގެ ދެކޮނޑުގައި ހިފާ ގަޔާއި ދުރުކޮށްލިއެވެ. އަދި ތަންކޮޅެއް ބާރަށް ޝަހާއަށް ގޮވާލިއެވެ. ”ޝަހާ، މަންމަ ވަރަށް ކަންބޮޑުވާން ފަށައިފި. ދެން ބުނެބަލަ. މިހާ ގިނަދުވަސް ކޮށްލާފައި ކުއްލިއަކަށް ޝަހާގެ ދުލުން ފާތުމަތުގެ ނަން ތިކިޔުނީ ކީއްވެ؟“ މަންމަ ކަންބޮޑުވިކަން އެނގުމުން، ޝަހާ ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ހަމަޖެހިލާފައި، ދެލޮލުން އޮހޮރެމުންދިޔަ ކަރުނަ ފޮހެލިއެވެ. ”މަންމާ، ސަތާރަ އަހަރަށްފަހު، މިއަދު އަހަރެންނަށް އަހަރެންގެ އެކުވެރިޔާ ފެނިއްޖެ. އަސްލުގަ މިއަދު ގެއަށް އައުން އެހާ ލަސްވީވެސް އެހެން ވެގެން.“ ފާތުންއާއި ބައްދަލުވިގޮތް ޝަހާ މަންމައަށް ކިޔައިދޭން ފެށިއެވެ. ”ފާތުމަތު ފެނުނިއްޔޭ؟ ކޮންތާކުން ފެނުނީ؟ އޭނަ މާލެއަށް އައީތަ؟“ ފާތުންގެ ޚަބަރެއް ނުވެގެން ޝަހާގެ މަންމަވެސް ހުރީ ކަންބޮޑުވެފައެވެ. ޝަހާގެ މަންމަވެސް ފާތުންއާއިމެދު ދެކެނީ އަމިއްލަ ދަރިއެއް ފަދައިންނެވެ. ”އައީކީ ނޫން. ގެނައީ.“ ޝަހާގެ މަންމަ ކުރި ސުވާލަށް ޖަވާބު ދެވޭތޯ ޝަހާ މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ”ގެނައީއޭ؟ އަނެއްކާ ކިހިނެއްވީ؟ އަޅެ ރަނގަޅަށް ކިޔައިދީބަލަ. މަންމަގެ މޭ ތެޅެން ފަށައިފި.“ މަންމަގެ އަތުގައި ޝަހާ މަޑުމަޑުން ހިފަހައްޓާލިއެވެ. އަދި ހަމަޖެހިލަން ބުނެ ޝަހާގެ ވާހަކަ ކުރިއަށް ގެންދިޔައެވެ. އަދި ހުރިހާ ވާހަކަތަކެއް ވަރަށް ތަފްސީލުކޮށް ޝަހާގެ މަންމައަށް އޮޅުންފިލުވައިދިނެވެ. ހުރިހާ ވާހަކައެއް ދައްކާ ނިމުނުއިރު ޝަހާގެ މަންމައަށްވެސް ރޮވިއްޖެއެވެ. ”ދަރިފުޅާ، ފާތުމަތަކީ މަންމަގެ ދަރިއެއްފަދަ ކުއްޖެއް. މަންމަ އަބަދުވެސް ފާތުމަތާ މެދު ދެކެމުން އައީ ޝަހާއެކޭ އެއްފަދައިން. ދަރިފުޅަށް ދަރިފުޅުގެ އެކުވެރިޔާ ތިފެނުނީ އެތައް އަހަރުތަކަކަށް ފަހު. އަމިއްލަ ނަފްސައިގެން ނޫޅެވޭ ޙާލުގަ އޮއްވާ. މިއަދު ދަރިފުޅަށް ތިކުރިމަތިވީ އިމްތިޙާނެއް ކަމަށް ދެކިގެން ތި މަސްޢޫލިއްޔަތު ރަނގަޅަށް އަދާކުރެވޭތޯ ބަލާތި އިނގޭ.“ މަންމަ ދިން ނަސޭހަތް ވަރަށް ރަނގަޅަށް ޝަހާ ޤަބޫލުކުރިއެވެ. އަދި މަންމަ ނަސޭހަތްތެރިވި ގޮތަށް ޢަމަލު ކުރާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަންވެސް ޝަހާ އޭނާގެ މަންމައަށް ދިނެވެ. ”ދެން ދޭ އަވަހަށް ފެންވަރައިގެން ނަމާދުކޮށްލައިގެން އަންނަން. އަރާމު ކޮށްލަން ދާންވާނީ ކޮންމެސް އެއްޗެއް ކާލައިގެން.“ މަންމަ މިހެން ބުނުމުން އާނއެކޭ ބުނެ ޝަހާ ދިޔައީ އޭނާގެ ކޮޓަރިއަށެވެ.

ކޮޓަރިއަށް ވަނުމާއިއެކު، ކޮނޑުގައި އޮތް ދަބަސް ނަގާ ހަރުގަނޑުގައި އަޅުވާލިއެވެ. އަދި ފެންވަރާ، ނަމާދު ކޮށްލައިގެން ބެރަށް ނިކުތީ ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ކެއުމުގެ ބެނުމުގައެވެ. ވަރަށް ބޮޑަށް ބަނޑުހައިވެސް ވެފައި ހުރުމާއެކުއެވެ. މިއަދުގެ ޑިއުޓީ ނިމުމާއިއެކު، އުޅެން ޖެހުނު ގޮތުންވެސް މެއެވެ. މަންމައާއި އެކު، ކައި ނިމިގެން ޝަހާ ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް އަރާމު ކޮށްލުމަށް ބޭނުންވެފައި ހުރުމާއިއެކު، އަނބުރާ ކޮޓަރިއަށް ދިޔައެވެ. އެނދުމަތީގައި އޮތް މޯބައިލް ފޯނު ނަގާ ގަޑި ބަލައިލި ވަޤުތު ފޯން ރިންގްވާން ފެށިއެވެ. އެއީ ޝަހާއާއި އެކު މަސައްކަތްކުރާ ޑރ. ފަރީޝާގެ

ކޯލެކެވެ. ފޯނު ނަގާ، އެކޯލަށް އިޖާބަ ދިނުމާއިއެކު، އަނެއްކޮޅުން ވާހަކަ ދައްކަން ފެށިއެވެ. ”މެންދުރު ލަންޗަށް ދާން ބުނެފަ ފިލައިގެން ދިޔައީ ކޮންތާކަށް؟

ވަރަށް ގިނައިރުވަންދެން ބެލިން އާދޭތޯ. ވަރަށް ގިނައިން ގުޅިންވެސްމެ. އެކަމަކު ހަމަ ފޯނު ނުނަގާ.“ ފަރީޝާ މިހެން ބުނުމުން ކަންފަތުން ފޯނު ނައްޓުވާލާފައި ޝަހާގެ ކޯލް ލޮގް ޗެކު ކޮށްލިއެވެ. ހަމަ ޙަޤީޤަތުގައވެސް ފަރީޝާގެ ވަރަށް ގިނަ މިސް ކޯލް ހުއްޓެވެ. މާޒީގެ ތެރެއަށް ގެއްލިފައި އިންއިރު، ފޯން ރިންގްވީކަންވެސް އިޙުސާސް ނުކުރެވުނީއެވެ. ”އެއީ ވަރަށް ދިގު ވާހަކައެއް. މާދަމާ ދިމާވީމަ ކިޔައިދޭނަން.“ ޝަހާ މިހެން ބުނެލުމާއިއެކު، ކުއްލިޔަކަށް އޭނާގެ ލޮލުގައި އަޅައިގަތީ މިއަދު ހޮސްޕިޓަލަށް ގެންދިޔަ އަތްދަބަހެވެ. އެވަޤުތު އަޙްމަދު ކޮއްކޮ ދިން ޑައިރީ މަތިން ހަނދާން ވެއްޖެއެވެ. އެހެންކަމުން ފަހުން ގުޅާނަން ކަމަށް ބުނެ، ފަރީޝާގެ ކޯލް ކަނޑާލިއެވެ. އަދި ދަބަސް ކައިރިޔަށް ގޮސް އެ ޑައިރީ ހިފައިގެން އައިސް އެނދުމަތީގައި އިށީންދެލިއެވެ. ވަރަށް ހިތްވަރު ކޮށްލާފައި މަޑުމަޑުން ޑައިރީ ހުޅުވާލިއެވެ. އަދި ފުރަތަމަ ޞަފްޙާގައި ލިޔެފައިވާ ޢިބާރާތްކޮޅު ކިޔާލިއެވެ. ”އުންމީދެއް އޮތިއްޔާ ދިރުމެއް ވާނެ. އިންޝާﷲ ހުރިހާ ކަމެއްވެސް ދާނީ ރަނގަޅަށް. ﷲ ވޮޑީގެންވަނީ ކެތްތެރިންނާއިއެކު.“ މި ޢިބާރާތް ކޮޅަކީ ޝަހާ އަދި ފާތުން އަބަދުވެސް އެކަކު އަނެކަކަށް ހިތްވަރު ދިނުމުގެ ގޮތުން ބޭނުންކުރާ ޢިބާރާތް ކޮޅެކެވެ. ޢިބާރާތްކޮޅު ކިޔާލުމަށްފަހު، އެނދުމަތީގައި ރަނގަޅަށް ހަމަޖެހިލައިގެން އޮށޯވެލުމާއިއެކު، ޖެހިގެން އޮތް ޞަފްޙާ ހުޅުވާލިއެވެ.

”އެކުވެރި ޝަހާއަށް،

މިއަދު ޝަހާގެ މިއެކުވެރި ފާތުން ކިޔައިދޭން މި ފަށަނީ، ޝަހާގެ ހިތުގައި އަހަރެންނާއި މެދު އުފެދިފައިވާ ސުވާލުތަކުގެ ޖަވާބެވެ. ޝަހާއެވެ. އެއްވެސް ޙާލެއްގައި އަހަރެން ޝަހާއަށް އެއްވެސް ކަމެއް ސިއްރު ކުރާނެ ކަމަށް ހީނުކުރާށެވެ. އަދި ޝަހާގެ މި އެކުވެރިޔާ ދުވަހަކުވެސް ޝަހާއަށް ކަމެއް އޮޅުވާލާ، ދެރައެއް ދޭނެކަމަށްވެސް ހީނުކުރާށެވެ. އާއެކެވެ. އެންމެ ފަހު ވަޤުތު އަހަރެން ފުރައިގެން އައީ ޝަހާގެ ހިތުގައި އެތައް ސުވާލުތަކެއް އުފަން ކުރުވާފައެވެ. އޭގެ ޖަވާބު ނުލިބޭނެ އެތައް ސުވާލެކެވެ. އަހަރެންނަށް ދިމާވި ކަންތަކުގެ ވާހަކަ ޝަހާ ގާތުގައި ނުބުނެވޭނެތީކީއެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް އެއިރު ވަޤުތާއި ޙާލަތު އަދި ޚުދު އަހަރެންގެ ޒަމީރުވެސް އެކަން އެހެން ކުރަން ތަން ނުދިނީތީއެވެ. އަހަރެން މާލެ ދޫކޮށްލާފައި، ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް އަހަރެންގެ ދެދުނީޔޭގެ އެކުވެރިޔާ ދޫކޮށްލާފައި އެނބުރި ރަށަށް އައީ، ފަހަރެއްގައިވެސް އަންނަން ބޭނުން ވެގެންނެއް ނޫނެވެ. ޝަހާއާއި ދެމީހުން އެކި ފަހަރުމަތިން އެކި ކަންކަމާ ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރުމަށްފަހު، އަހަރެންގެ ބައްޕަ އަދި ބޮޑުދައިދަގެ އެދުމުގެވެސް މަތިން އަހަރެން ނިންމީ، އަހަރެންގެ ކުރިމަގު ބިނާކުރުމަށް މާލޭގައި މަޑުކުރާށެވެ. ބައްޕަ ބަލަހައްޓާނެ ކަމުގެ ޔަޤީންކަން ބޮޑުދައިތަ ދިނުމާއިވެސް އެކުގައެވެ. އެގޮތުގެ މަތިން އެއްދުވަހު އަހަރުމެން ދެމީހުން ވަރަށް ގިނަ ކަންކަމާ ޑިސްކަސްކޮށް ނިންމާލުމަށްފަހު، ޝަހާ ގެއަށް ދިޔައީމެއް ނޫން ހެއްޔެވެ؟ އޭގެ ފަހުން އަހަރެން ދިޔައީ ބައްޕަގެ ރޫމަށެވެ. ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ހިތްހަމަ ޖެހުމަކާއިވެސް އެކުގައެވެ. އެހެނީ މަންމަވެސް އަދި ބައްޕަވެސް އަހަރެންނަށް ޓަކައި ދެކެމުން އައި ހުވަފެނުގައި ކުލަ ޖެހޭނެ ގޮތަކަށް އަހަރެންނަށްވެސް ގޮތް ނިންމުނީތީއެވެ. އެދެމީހުންގެ ހަނދާންތައް އައުކޮށްލުމަށްވެސް ބޭނުންވެގެންނެވެ. އަހަރެން ކޮޓަރިއަށް ވަނުމާއިއެކު، އަލަމާރި ދޮރު ހުޅުވާލީމެވެ. މަންމައާއި ބައްޕަގެ މުހިންމު ބައެއް ސާމާނު އޭގައި ހުރުމާއިއެކު، އެތަކެތި ރައްކާތެރި ގޮތުގައި ރައްކާކޮށްލުމުގެ ބޭނުމުގައިވެސް މެއެވެ. އަލަމާރީގައި ހުރި ބައެއްތަކެތި ނެގުމުން، އަހަރެންގެ ލޮލުގައި އަޅައިގަތީ، ހުދުކުލައިގެ ބޮޑު ސިޓީ އުރައެކެވެ. އަހަރެން އެ ސިޓީއުރަ ނަގާ، އޭގައިވާ އެއްޗެއް ބަލައިލުމުގެ ނިޔަތުގައި ހުޅުވާލީމެވެ. އެވަޤުތު އަހަރެންނަށް ފެނުނީ މަންމަވެސް އަދި ބައްޕަވެސް އަހަރެން ކައިރީގައި ދުވަހަކުވެސް ބުނެފައިނުވާ ކަމަކާއި ގުޅޭ ލިއުމެކެވެ. އެއާއެކު، ކުޑަ ނޯޓެއްވެސް އޮތެވެ. އެ ނޯޓުގައި ލިޔެފައިވަނީ، އެއީ އެދެމީހުންގެ ފަރާތުން އެމީހުންގެ ލޯބިވާ ދަރިފުޅު ޔަޢުނީ އަހަރެންނަށް އޮތް ހަދިޔާއެއް ކަމެވެ. ލައިފްޓައިމް ގިފްޓެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއަށްފަހު، އެ ލިޔުން ނަގާ ބަލައިލީމެވެ. އެއީ، ބައްޕަގެ ގޯތި އަދި ހުރިހާ މުދާ އަހަރެންގެ ނަން މައްޗަށް ހިބަ ކޮށްދިނުމަށް ތައްޔާރު ކޮށްފައިވާ ޤާނޫނީ ބަޔާނެކެވެ. ހެކިންނާއި އެކު، ބައްޕަގެ ސޮއިވެސް އޭގައި ކޮށްފައި އޮތެވެ. އަހަރެން އެލިޔުން ހިފައިގެން ދުވެފައި ދިޔައީ އަހަރެންގެ އުފަން ބައްޕަ އަދި ބޮޑުދައިތައަށް ދައްކާށެވެ. އެއާއިމެދު ކަންތައް ކުރާނެ ގޮތެއް އަހަރެންނަށް ނޭންގޭތީއާއިވެސް އެކުގައެވެ. ބައްޕަމެން ކައިރިއަށް ދިޔައިރު އެތަނުގައި ކުޑަބެ އިނެވެ. އެވަޤުތު އަހަރެންނަށް ވިސްނުނީ، އެލިޔުން ދައްކަން އެންމެ އައުލާކަން ބޮޑު މީހަކީ އެއީކަމުގައެވެ. ބައްޕައަށް ކުރާ އިތުބާރު ކުޑަބެ މައްޗަށްވެސް އޮންނާތީއެވެ. އަހަރެން ފެނުމުން ތެދުވެގެން އައިސް އަހަރެން ގައިގާ ދަރިއެއް ފަދައިން ބައްދާލާ، ބުރަކަށީގައި ފިރުމާލިއެވެ. ނުހަނު ލޯތްބާއި އެކުގައެވެ. އަދި އަތުގައި ހިފައިގެން ގެންގޮސް ކައިރީގައި ބޭންދިއެވެ. އެހުރިހާ އިރު، ކުޑަބެ އިނީ އަހަރެންގެ އަތުގައި ހިފަހައްޓާލައިގެންނެވެ. ވަރަށް އޯގާތެރިކަމާއި އެކުގައެވެ. އެވަޤުތު އަހަރެންގެ އަތުގައި އޮތް ސިޓީ އުރައަށް ކުޑަބެގެ ނަޒަރު ހުއްޓުނެވެ. އަދި އެއީ ކޮންކަހަލަ ސިޓީއުރައެއްތޯ ސުވާލުކުރިއެވެ. އެސިޓީއުރަ އޮތްގޮތަށް ކުޑަބެ އަތަށް ދިއްކޮށްލަމުން އޭގައި އޮތް އެއްޗެއްގެ ވާހަކަ، ބައްޕަ އަދި ބޮޑުދައިތަ ކައިރީގައިވެސް ބުނީމެވެ. އަދި އެއީ ވަރަށް އުފާވެރި ޚަބަރެއް ކަމަށް ބުނެ ކުޑަބެ އަހަރެންގެ އަތުން އެލިޔުން ގެންދިޔައީއެވެ. ތިއްތިބެމެންނަށްވެސް އެދައްކާ، ޤާނޫނީ ގޮތުން ކުރަން ހުރި ހުރިހާ ކަމެއް ކޮށްދީ، އަހަރެންނަށް ހައްޤުވާ އެއްޗެއް އަހަރެންނަށް ހޯދައިދޭނަން ކަމަށް ބުނަމުންނެވެ.

އޭގެ ދުވަސްކޮޅެއް ފަހެވެ. އެއްދުވަހަކު ކުޑަބެ އަހަރެން ކައިރިޔަށް އައެވެ. އަދި ބައްޕަމެންގެ އިޒުނައާއިއެކު، އަހަރެން ގޮވައިގެން ދިޔައީ ކޮޓަރިއަށެވެ. ހަމައެކަނި އަހަރެންގެ ގާތުގައި ނޫނީ ބުނެވެން ނެތް ވާހަކައެއް އޮތްކަމަށް ބުނުމާއިއެކުއެވެ. ބައްޕަގެ ވަޞީއަތާއި ބެހޭގޮތުން ދައްކަންވެފައި އޮތް ވާހަކައެއް އޮތްކަމަށް އަހަރެންގެ އުފަން ބައްޕަ އަދި ބޮޑުދައިތަ ގާތުގައި ބުންޏެވެ. ކޮޓަރިއަށް ވަދެ، އެނދުގައި އިށީނުމާއިއެކު، ކައިރީގައި އިށީނުމަށް ދަޢުވަތު ދިނެވެ. އަހަރެންވެސް ކުޑަބެގެ އެދުމުގެ މަތިން ކައިރީގައި ގޮސް އިށީނދެލީމެވެ. ކުޑަބެ ވާހަކަ ފެށީވެސް އެކަމާއި ގުޅޭގޮތުންނެވެ. ކުއްލިޔަކަށް އަހަރެން ސިއްސައިގެން ދިޔައީ ކުޑަބެ އަހަރެންނާއި ތަންކޮޅެއް ގާތަށް ޖެހިލާ އަހަރެންގެ ބުރަކަށީގައި ފިރުމާލުމުންނެވެ. މީގެ ކުރިން ކުޑަބެ އަހަރެންގެ ގައިގާ އަތްލުމުން ކުރެވޭ އިޙުސާސަށްވުރެ ތަފާތު އިޙުސާސެއް ކުރުވިއެވެ. އެހެނީ އަހަރެންނަށް ތަންކޮޅެއް އުނދަގޫ ވާގޮތްވިއެވެ. އަހަރެން ހިތްހަމަ ނުޖެހިގެން ތަންކޮޅެއް ދުރަށް ޖެހިލީމެވެ. އަހަރެން ހިތްހަމަ ނުޖެހުނުކަން ކުޑަބެއަށް އެނގުނެވެ. އަދި ކިހިނެއްވީތޯ ސުވާލުވެސް ކުރިއެވެ. ޝަހުވާނީ ނަޒަރަކުން އަހަރެންނާއި ދިމާއަށް ބަލަމުންނެވެ. އެދުވަހުން ފެށިގެން ކުޑަބެ ދެކެ ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ބިރުގަންނަން ފެށިއެވެ. ކުޑަބެ އެދުވަހު ދިޔައީ ވަރަށް އާދަޔާ ޚިލާފު ޝަރުތެއް ކަނޑައަޅާފައެވެ. ބައްޕަގެ ވަޞީއަތުގައިވާ ގޮތުގެ މަތީން އަހަރެންނަށް ހުރިހާ އެއްޗެއްވެސް ދޭނެ ކަމަށް ބުންޏެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ ކުޑަބެ ބޭނުންވާ ގޮތަކަށް އަހަރެންގެ ފަރާތުން ހިތްހަމަޖެހުން ލިބޭ ނަމައެވެ. އަހަރެން އެކަމަށް އިންކާރު ކުރީމެވެ. އަހަރެން އިންކާރު ކުރި ކުރުން ކުޑަބެއަށް ހަޖަމު ނުވި ކަހަލައެވެ. ބައްޕަގެ ޢާއިލާގެ އެންމެން ގާތުގައިވެސް އަހަރެން ބަދުނާމުކޮށް އެކި ގޮތްގޮތަށް ދޮގު ހަދަން ފެށީއެވެ. އެމީހުންގެ ނަފުރަތުގެ ޝިކާރައަކަށް އަހަރެން ހަދާލިއެވެ. އަދި އެއިން އެއްވެސް ވާހަކައެއް އަހަރެންގެ ގާތް އެއްވެސް މީހެއްގެ ގާތުގައި ނުދެއްކުމަށް މަޖުބޫރު ކުރުވިއެވެ. އަހަރެންވެސް ހަނު ހުރީމެވެ. އުފަން ދަރިއެއް ފަދައިން އަހަރެން ގެންގުޅެ ބޮޑުކުރި ބައްޕަގެ ޢާއިލާގެ ޤަދަރަށް ޓަކައެވެ. ހުރިހާ ގޮތަކަށް ވިސްނާފައި އަހަރެންނަށް އެންމެ ރަނގަޅުކަމަށް ފެނުނީ މާލެ ދޫކޮށްލާފައި ދިއުމެވެ. މަސްލަހަތު ހިފެހެއްޓެން އޮތީވެސް އެހެން ކަންތައް ކޮށްގެން ކަމަށްވެސް ވާތީއެވެ.

ރަށަށް ބަދަލުވުމާއި އެކު، ރަށު ކޯޓުން އަހަރެންނަށް ވަޒީފާ ލިބުނެވެ. ޤާނޫނީ ވަކީލަކަށް ވުމުގެ ހުވަފެން އޮޔާ ދިޔައެއް ކަމަކު، ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރަން ލިބުމަކީވެސް ލިބުނު ހިތްހަމަ ޖެހުމަކަށް ވިއެވެ. ވެދިޔަ ހުރިހާ ކަމެއް ހަނދާން ނައްތާލާފައި އައު ފެށުމަކުން ދިރިއުޅުން ފެށުމަށް ގަސްތު ކުރީމެވެ. ބައްޕަގެ ބޭސްފަރުވާވެސް ފެށި، ދުވަހެއް ދުވަހަކަށް ކުރިއެރުން ލިބެމުން ދިޔަކަންވެސް ފާހަގަ ކުރެވުނެވެ. މިހާރު އޭގެ ފަހުން ފަސްއަހަރު ފާއިތުވީއެވެ. ބައްޕަވެސް މުޅިން ރަނގަޅުވެ، އަލުން މަސައްކަތްވެސް ކުރަން ފަށައިފިއެވެ. މި ރަށުގައި އަހަރެންގެ މާގާތް ރައްޓެހިންނެއް ނުތިބެއެވެ. މީހުންނަށް އިތުބާރު ކުރުމަކީ އެހާ ފަސޭހަ ކަމަކަށް ނުވާތީ ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ހުރިހާ ވާހަކައެއްވެސް ހިއްސާ ކުރަނީ ބޮޑުދައިތަގެ އަޙްމަދު ކޮއްކޮއާއިއެވެ. ޝަހާއަށްވެސް އަހްމަދު ކޮއްކޮ އެނގޭނޫންހެއްޔެވެ. އަހަރުމެން އެންމެ ފަހުން ބައްޕަ ބަލިވެގެން މިރަށަށް އައި އިރު އޭނަގެ އުމުރުން އަށް އަހަރެވެ. މިހާރު ވަރަށް ބޮޑު ވެއްޖެއެވެ. ތޭރަ އަހަރު ވެއްޖެއެވެ. އަހަރެންގެ ހުރިހާ ވާހަކަތަކެއް ވަރަށް ޝައުޤުވެރިކަމާއި އެކު އަޑުއަހާ ހަމައެކަނި މިތުރަކީ އަޙްމަދު ކޮއްކޮއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ ކުޑަކުއްޖެކެވެ. ހުރިހާ ވާހަކަތަކެއް އޭނައަކަށް ކިޔައެއްވެސް ނުދެވޭނެތާއެވެ. އެހެންކަމުން އަހަރެން ނިންމީ މި ޑައިރީގެ ޒަރީއާއިން ޝަހާއަށް ހުރިހާ ވާހަކަތެކެއް ކިޔައިދޭށެވެ. މި ޑައިރީގައި ލިޔަމުން ގެންދާ ވަރަކަށް ވަޤުތުން ވަޤުތަށް ޝަހާއާއި ހުރިހާ ވާހަކަތަކެއް ހިއްސާ ކުރެވޭ ކަހަލަ އިޙުސާސެއް ކުރެވެއެވެ.  އަހަރެންގެ މި ޑައިރީ ބަލަންވެސް ކޮއްކޮ ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރެއެވެ. އެކަމަކު މިއީ ޝަހާ ދައްތަގެ އަމާނާތެކޭ ބުނި ދުވަހުން ފެށިގެން މިވެސް ބަލާކަށް ނޫޅެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ އިންސާނުންވެސް އަޙްމަދު ކޮއްކޮފަދައިން މަޢުސޫމު ވާނެ ނަމައޭ އަހަރެން ހިތަށް އަރައެވެ.“

މިހާ ހިސާބަށް ޑައިރީ ކިޔުމަށްފަހު، ލައްޕާލުމާއެކު، ޝަހާގެ ދެލޮލުން އޮހޮރެމުން ދިޔަ ކަރުނަ ފޮހެލިއެވެ. އަދި ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ރުޅިގަދަވެ، ދަތްކުނޑި ވިކާލެވުނެވެ. ފާތުންގެ ކުޑަބެ ދެކެ ރުޅި އާދެވުނެވެ. އަދި އޭނާ ކުރި ކުށުގެ އަދަބު ދެވޭނެ ނަމައޭ ހިތަށް އެރިއެވެ. އެހެނަސް އެއްގޮތަކުން ބުނާނަމަ މިހާރު ވަޤުތު ފާއިތުވެއްޖެއެވެ. އެހުރިހާ ކަމަކާއިމެދު ވިސްނާލުމާއިއެކު، ޝަހާގެ މަޖުބޫރީ ޙާލަތު އިޙުސާސް ކުރެވުނު ކަހަލައެވެ. ޑައިރީ އެނދުމަތީގައި ބާއްވާލުމަށް ފަހު، ނިތްކުރިމަތީގައި އަތް އަޅާލައިގެން ސީލިންއަށް ބަލަން އިރުކޮޅެއް ވަންދެން ޝަހާ އޮތެވެ. ފުން ނޭވާއެއް ލުމަށްފަހު، އަނެއްކާވެސް ޑައިރީ ނަގާ ޖެހިގެން އޮތް ޞަފްޙާ ހުޅުވާލިއެވެ. އަދި ވަރަށް ސަމާލުކަން ދީގެން ކިޔަން ފެށިއެވެ.

”ޝަހާއަށް އެނގޭތަ؟ މިއަދު ވަރަށް އާދަޔާއި ޚިލާފުކަމެއް ފާހަގަ ކުރެވިއްޖެ. އަސްލު ބުނާނަމަ، މިއީ މިއަދު ފާހަގަ ކުރެވުނު ކަމެއް ނޫން އިނގޭ. ޝަހާ މިހާރު އެބަ ހިތަށް އަރާ ދޯ އަނެއްކާ ކޮންކަހަލަ ކަމެއް ބާއޭ! ދުވަސްކޮޅެއް ވެއްޖެ އަހަރެން ގޭ ކައިރިން ކުރިން ނުފެންނަ ބޯއީއެއް ފެންނަނީ. އޭނަ ވަރަށް ގިނައިން މަށާ ދިމާއަށް ބަލާ. ހީވާ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަން ބޭނުންވެފަ ހުންނަ ކަހަލަ ގޮތަކަށް ހުންނަނީ. މިއަދު އަހަރެން އޮފީހުން އައިސް ގެއަށް ވަންނަނިކޮށް ކައިރިއަށް އައިސް ގޮވާލީ. މަ ދިޔައީ ސިއްސައިގެން. މަގޭ ނަން އެގުނީ ކިހިނެއްތޯ އެހީމަ ބުނީ މިހާ ކުޑަކުޑަ ރަށެއްގަ އެންމެންނަށްވެސް އެކަކު އަނެކަކު އެނގޭނެ ނޫންހޯ. ދެން އަހަރެން ބުނީ އަހަރެންނަކަށް ތީ ކާކުކަމެއް ނޭންގުނޭ. ބުނަނީ ނޭނގި ހުރެދާނެޔޯ. ތިމަންނަ އުޅުނީ ރަށަކު ނޫނޯ. އޭގެ ފަހުން ދެން ކުރީ އަހަރެން ހިތަށްވެސް ނާރާ ސުވާލެއް. ބުނަނީ ރައްޓެހިވާން ކެރިދާނެހޯ. މަ ބުނީ ކީކޭ ހިތަށް އަރައިގެން ކުރި ސުވާލެއްހޭތީ. އެހެން ބުނީމަ ބުނަނީ ތިމަންނައަށް ފާތުން ވަރަށް ރީއްޗޯ. އަދި އެކުގައި ދިރިއުޅުން ހޭދަކޮށްލަން ވަރަށް ޕާރފެކްޓް ވަނެހެން ހީވެޔޯ. އަހަރެން ކައިރިޔަށް އައީކީ އަމަށަކު ރުޅިއެއް ނޫން. އެއްވެސް އެއްޗެކޭ ނުބުނެ ގޭގެ ދޮރޯށި ބާރަށް ލައްޕާލާފަ ގޭތެރެއަށް ވަދެގެން ދިޔައީ. ގޮވާ އަޑު އިވުނު ޕޮޒިޓިވް ޖަވާބެއްގެ އިންތިޒާރުގަ ހުންނާނަމޭ،“

• ނުނިމޭ